Đã là người Việt Nam thì không ai không biết đến con trâu. Hình ảnh những con trâu to béo cày ruộng cùng những người nông dân cần cù và chăm chỉ đã khắc sâu trong trí óc của mỗi người dân vùng đất Việt.
Trâu là loài động vật họ Bò, phân bộ Nhai lại, nhóm Sừng rỗng, bộ Guốc chẵn và lớp Thú có vú. Trâu Việt Nam có nguồn gốc từ trâu rừng thuần chủng, thuộc nhóm trâu đầm lầy. Trâu có lông màu xám và màu trắng (gọi là trâu bạc). Thân hình vạm vỡ, mông dốc, bụng to phệ, ngực nhỏ và có sừng hình lưỡi liềm. Trâu có bốn chân thẳng đứng, mỗi cái có bốn ngón chân được bao bọc bởi một lớp sừng gọi là guốc.
Trâu 3 tuổi có thể đẻ lứa đầu tiên. Một trâu cái có thể cho 5-6 nghé. Nghé sơ sinh nặng 22-25 kg. Trâu kết thúc sinh đẻ lúc đủ 6 tuổi.
Trâu được nuôi chủ yếu để cày ruộng. Trâu loại A một ngày cày 3-4 sào, loại B 2-3 sào và loại C 1,5-2 sào Bắc Bộ. Trâu còn cung cấp sức kéo. Sức kéo của trâu là không thể bàn cãi, trâu có thể kéo gỗ với tải trọng trên đường xấu là 400-500 kg, đường tốt là 700-800 kg và đường nhựa với bánh xe hơi trên một tấn.
Ngoài việc cày ruộng và kéo xe ra thì trâu còn có thể cho thịt, đấy là lúc trâu đã già, không thể làm việc nữa. Khả năng cho thịt của trâu cái là 42%, trâu đực là 48%. Đến chu kì vắt sữa, trâu cái có thể cho khoảng 400-500 kg.
Người ta nói: “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Phân bón là thứ cần thiết thứ hai troní việc trồng trọt, trâu đương nhiên cũng có thể cho phân, khả năng thải phân của trâu trưởng thành trong một ngày là 20-25 kg.
Công dụng của trâu không chỉ có thế, da trâu là thứ tất yếu của nghề da thuộc. Những người l của trâu. Người ta có thể từ chiếc sừng ấy làm thành tranh sơn mài, lược chải đầu và các món đồ lưu niệm. Nhà nào giàu có còn có thể mua nguyên một cặp sừng trâu về để trang trí trong phòng khách. À, có khi nào các bạn đến một bản làng hoặc một thôn của người dân tộc mà nghe được tiếng tù và chưa? Chính thứ âm thanh hoang dã và rực rỡ đó là được thổi ra từ chiếc sừng trâu đơn sơ và bình dị sau khi đã qua chế biến đấy!
Con trâu là loài động vật giúp đỡ cho nhà nông và được coi như một người bạn thân thiết của người nông dân. Vì lẽ đó mà người ta đã tổ chức ra những cuộc thi, ví dụ như hội trọi trâu và đua trâu.
Hội trọi trâu hằng năm được tổ chức ở Đồ Sơn. Khí thế hừng hực của cuộc thi luôn là điểm thu hút người nông đân đem trâu đến thi đấu. Đây cũng được coi như cuộc gặp gỡ của những người bạn trâu. Theo từng vòng, từng cặp trâu hiên ngang bước lên võ đài, phun khí trợn mắt nhìn nhau, trong chúng chẳng khác gì các võ sĩ đấu vật cả. Hội đua trâu cũng vậy, người ta cũng vạch đường đua, sắp xếp trâu thành hàng, sau tiếng trống là một lượt mười con trâu thi nhau chạy.
Một hình ảnh mang đầy kí ức tuổi thơ là những đứa trẻ chăn trâu trong lúc chờ trâu ăn cỏ thường leo lên ngồi trên lưng trâu thổi sáo, đọc thơ hoặc nằm vắt vẻo lên lưng trâu ngắm trời xanh. Hình ảnh đó đã thể hiện mối quan hệ gắn bó sâu sắc giữa con người và con trâu.
Trâu là loài động vật lành tính, người bạn cùng làm cùng sống với mọi nhà nông. Trâu có rất nhiều tác dụng cho đời sống của con người. Nếu không có sự xuất hiện của con trâu trên đời thì cuộc sống của con người chưa chắc đã phát triển và toàn diện như bây giờ.