“Ôi! Sống đẹp là thế nào, hỡi bạn?”

‘Ôi! Sống đẹp là thế nào, hỡi bạn?’. Thực ra câu trả lời của câu hỏi này rất đơn giản. Nghĩ điều tốt, làm điều tốt, sống tốt và trong mọi hoàn cảnh cùng mọi lúc, chỉ lựa chọn một lựa chọn duy nhất: đó là tình yêu. Đơn giản chỉ có vậy thôi. Dù sao, xưa nay cũng chưa thấy ai đó sống đẹp mà lại là người xấu cả. Nếu có, chắc chắn là bọn chép sử đã viết sai viết bậy để lòe đời. Hoặc là đã có bóng dáng của con bài chính trị nào đó hòng bóp méo sự thật thì mới có hiện tượng ấy.

Trước hết phải nói rằng, sống đẹp là một khái niệm rất là trìu tượng. Và nó như thế nào là hoàn toàn phụ thuộc vào mỗi cá nhân chứ gần như không có một cái khung chính xác nào xác định cả. Câu hỏi này không chỉ đến thời Tố Hữu mới có mà nó đã có từ hằng hà rất xa xưa và thời nào nó cũng có cả. Và tất nhiên là cũng đã có hàng tá những câu trả lời từ trước tới nay. Ví dụ như thời phong kiến truyền lại thì đã có đến bách gia chư tử. Nghĩa là đã truyền lại tới cả trăm lý tưởng sống và cũng là cả trăm cách sống khác nhau. Vậy cái nào là đẹp? Sống như Khổng Tử, Mạnh Tử có phải là đẹp không? Mà sống lại như Trang Tử, Lão Tử há lại là không đẹp? Mà mấy cách sống ấy lại đối nhau chan chát. Theo Khổng, Mạnh thì phải nhập thế giúp đời. Đem cái tài của cá nhân ra mà thay đổi đất nước cho tốt đẹp hơn. Người người được sống hạnh phúc hơn. Mà theo Trang, Lão thì sức mình nhỏ bé, không xoay chuyển nổi thiên hạ được. Vậy nên, Trang, Lão đề cao sự lánh đời và tu dưỡng tinh khí thần. Vậy rốt cuộc là nên lánh đời hay nhập thế giúp đời? Sự tranh luận của hai lối sống này xem cái nào hơn đã có từ lúc xuất hiện cho tới tận bây giờ vẫn còn tranh cãi. Đấy. Đây mới chỉ là 2 cách trong số vô vàn cách sống nổi tiếng được truyền lại, chứ chưa hề nói tới toàn bộ những cách sống khác, thế mà đã khiến người ta khó bề quyết định được rồi. Ví như ngày nay lại còn thêm ra như Phật giáo, Thiên Chúa giáo, Đạo tin lành, Đạo Cao Đài,… rồi vân vân. Mà cách sống nào, triết lý nào cũng đều thấy hay, thấy đẹp cả thì còn biết lựa chọn ra làm sao?

Bởi thế cho nên cái câu hỏi rằng ‘sống thế nào cho đẹp?’ là một câu hỏi mà bất cứ thời đại nào cũng đã có người đang trăn trở và đi tìm câu trả lời. Thực ra, chúng ta, với số vốn kiến thức nhỏ hẹp hiện nay làm sao có thể trả lời được câu hỏi ấy một cách chính xác được? Rất may, chúng ta dù không thể trả lời chính xác, nhưng dựa vào số di sản to lớn của lớp người đi trước truyền lại, chúng ta cũng có thể trả lời được phần nào câu hỏi ấy. Hãy nhớ nhé, đây chỉ là một phần, chứ không phải là toàn bộ câu trả lời. Và những gì tôi đem ra bàn luận cùng các bạn sau đây cũng chỉ là những điều hoàn toàn chính xác theo cách nghĩ của cá nhân tôi. Có thể, nó sẽ không đúng với người khác.

Điều mà các bạn có thể nhận thấy, dù rằng từ xưa tới nay có rất nhiều cách sống được truyền dạy lại. Đặc biệt là trong 4 tôn giáo lớn nhất và có ảnh hưởng lớn nhất của nước ta là Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo hay là Thiên Chúa giáo. Tất cả đều có chung một điểm khi dạy về cách sống của cuộc đời. Đó là đều hướng con người ta trở thành một người tốt. Vậy có phải không, sống đẹp trước hết là phải thành người tốt?

Thực tế, trong xã hội ngày nay, chỉ riêng việc bạn phấn đấu để trở thành người tốt thôi đã là vô cùng khó rồi. Tôi nói với các bạn thế này, cuộc đời này rất là biết cách thử thách con người ta. Khi các bạn bắt đầu hướng thiện và tâm niệm chỉ làm điều tốt, các bạn sẽ nhận ra một điều vô cùng buồn cười là cuộc đời hình như rất thích đẩy chúng ta vào những hoàn cảnh mà ở đó lựa chọn điều xấu luôn luôn hấp dẫn hơn là lựa chọn điều tốt. Thậm chí, những lựa chọn xấu thì nhiều mà lựa chọn tốt thì chỉ có một và chỉ một mà thôi. Vì thế, để trở thành người tốt không chỉ đòi hỏi bạn có một cái tâm sáng mà còn đòi hỏi bạn phải có một cái trí cũng sáng nữa. Rất nhiều người trong chúng ta đã đưa ra những lựa chọn sai lầm. Và cuối cùng sa đọa lúc nào mà không biết. Muốn tìm cách quay trở về thì lại cũng không biết làm thế nào. Chẳng thế mà ông Nam Cao đã từng day dứt suốt qua câu nói của anh Chí đấy thôi: “Ai? Ai cho tao lương thiện?” . Nào làm gì có ai cho được người ta cái đó. Lương thiện là từ chính bản thân mình mà ra. Chỉ có chúng ta tự đánh mất vì những cám dỗ mà đến ra không còn nữa, chứ chẳng ai cho ai ‘lương thiện’ được bao giờ cả. Mặc dù thế, các bạn cũng có thể lấy lại ‘lương thiện’ khi nó đã mất đi. Có điều, chắc chắn khi đó, cái giá mà bạn phải đánh đổi sẽ lớn hơn nhiều. Nhưng, lúc ấy, các bạn còn ngại gì chút đánh đổi đó để trở về, có phải không?

Vậy câu hỏi đặt ra bây giờ là: làm thế nào để trở thành người tốt? Thực chất, làm người tốt cũng không quá khó như các bạn tưởng tượng vậy. Làm người tốt thì chỉ cần nhớ một điều và một điều duy nhất là: trong mọi hoàn cảnh và lựa chọn, hãy luôn chọn tình yêu.

Điều này nghe rất dễ mà cũng lại rất khó. Ví dụ như lúc bạn bị đàn áp hay hành hình. Lúc đó liệu bạn có còn chọn được tình yêu đối với kẻ đã hành hình mình hay không? Hay ví dụ sát sườn hơn là khi ngồi học trong lớp, việc im lặng để không làm ảnh hưởng tới người khác là biểu hiện của tình yêu. Bạn có lựa chọn tình yêu và im lặng khi học bài trong lớp trong trường hợp này? Lấy một ví dụ khác cũng rất hay gặp là đối với các môn phụ, các môn mà sau này thực ra bạn chẳng cần gì cho cuộc sống của mình. Việc nghiêm túc học các môn này là biểu hiện sự tôn trọng đối với các thầy cô dạy môn này hoặc có khi chỉ là với chính môn học này (bởi vì các thầy cô cũng không hứng thú dạy mấy môn này. Họ chỉ là đi làm nhiệm vụ được giao là dạy môn đó thôi). Đó cũng là một lựa chọn của tình yêu. Vậy, các bạn có đủ tình yêu để nghiêm túc học tốt các môn này? Một ví dụ khác cũng rất gần gũi nữa là các thầy cô mà bạn ghét cay ghét đắng, bạn có đủ tình yêu để lựa chọn mỉm cười cũng như đối xử với họ như là một người thầy cô mà bạn yêu quý? Hoặc một ví dụ khác cũng nên nói nữa. Đó là bạn có biết là khi đọc bài này, chính tôi cũng đã và đang tẩy não lại bộ não của bạn. Vậy, bạn có còn đủ tình yêu để đọc hết cả một trường đoạn về sau của bài viết này?
Đó, bạn thấy chưa. Trong mọi hoàn cảnh và lựa chọn, bạn đã chọn được bao nhiêu lựa chọn là tình yêu? Làm người tốt chính là lại vừa dễ mà lại vừa khó như vậy đấy.

Đó là về những lựa chọn. Bây giờ tôi xin nói tiếp về vấn đề nữa mà có thể bạn sẽ nhanh chóng vấp phải: đó là làm sao để tôi biết lựa chọn nào là lựa chọn mang tính chất và là biểu hiện của tình yêu?

Để biết được lựa chọn nào là mang tính biểu hiện của tình yêu, trước hết, bạn phải biết yêu. Phật dạy: ‘yêu mình, rồi yêu người’. Muốn yêu được người khác, trước hết bạn phải yêu bản thân mình. Hãy đối xử tử tế trước hết là với bản thân mình. Đừng đi ngủ trễ. Đừng vận động quá sức. Đừng ăn quá nhiều. Nếu là nữ, cũng đừng vội thoa lên da đủ thứ mà không rõ nó là như thế nào, nó có tác hại gì,…. Da của chúng ta sẽ hấp thụ bất kể cái gì vì nó không biết phân biệt tốt xấu. Nói chung quy lại là đừng làm gì tổn hại tới mình. Kể cả là tổn hại về mặt tinh thần. Về một mặt nào đó, cơ thể bạn là sự hợp nhất của nhiều yếu tố. Các yếu tố này liên kết chặt chẽ với nhau tới mức mà đến tận bây giờ con người vẫn chưa thể nào hiểu hết nối chính cơ thể mình. Mà thể xác và tinh thần là hai thứ quan trọng nhất với mỗi người, điều này đúng cả với sự hiểu biết khoa học kỹ thuật hay tâm linh học. Vậy nên, điều đầu tiên cần phải thực hiện là phải yêu quý chính bản thân mình. Hãy trân trọng nó. Hãy đối xử thật tốt với nó.
Có câu nói thế này: “kẻ sống vì mình là thiên kinh địa nghĩa. Kẻ không sống vì mình ắt sẽ bị trời tru đất diệt.” (“Nhân sinh vi kỷ, thiên kinh địa nghĩa, nhân bất vi kỷ, thiên tru địa diệt”)
Câu này là mở rộng nghĩa cho câu trên: ‘yêu mình, rồi yêu người’. Câu này có thể giải thích dễ hiểu thế này. Vì các bạn ‘yêu mình’ cho nên các bạn muốn ‘mình’ được hạnh phúc. Đó là điều ‘thiên kinh địa nghĩa’. Mà muốn ‘mình’ sống tốt đẹp thì hoàn cảnh xung quanh cũng phải tốt đẹp mới được. Có lý đâu bạn có thể sống hạnh phúc và tốt đẹp giữa một rừng những kẻ không ra gì cho nổi. Ví như một cái cây, nếu sống ở một khu đất cằn cỗi thì chỉ có chờ chết chứ sống làm sao? Làm sao mà còn hạnh phúc với chả không hạnh phúc? Cho nên, ‘vì mình’ các bạn lại phải phấn đấu để ‘vì người’, chúng ta làm cho xung quanh tốt đẹp hơn mà. Mà bạn thử nghĩ xem, ai lại đi căm ghét người đã giúp mình trở nên tốt đẹp hơn? Cũng chẳng ai ghét người nào đó làm việc nghĩa mà chẳng lưu danh. (bạn làm với mục đích vì mình mà, lưu danh để tự làm xấu hổ sao?). Cứ như thế thì bạn có muốn không hạnh phúc cũng không được. Bạn muốn sống không đẹp cũng không được.

Vậy đó. Vậy nên hãy nhớ bí quyết này: tất cả những lựa chọn nào mà thực sự là ‘vì mình’ như ở trên thì đều là lựa chọn biểu hiện của tình yêu. Hãy chọn lựa chọn đó. Và trong mọi hoàn cảnh sau này, hãy chỉ chọn và chỉ chọn duy nhất tình yêu.

Nghĩ điều tốt, làm điều tốt, sống tốt, và trong mọi hoàn cảnh chỉ lựa chọn duy nhất một lựa chọn cho mọi lúc là tình yêu. Tôi nói rằng, các bạn, đây mới chỉ là một phần của sống đẹp thôi. Phần phía sau nó, tôi xin phép không trình bày ở đây vì khuôn khổ bài viết không cho phép. Với lại dài quá sợ các bạn không nuốt trôi được lại thành ra hỏng mất. Nhưng trước hết thì các bạn cứ hiểu chân lý đã. Nếu các bạn không hiểu được chân lý thì mọi hành động sẽ đều trở nên vô nghĩa. Nếu các bạn đã hiểu chân lý, mọi hành động sẽ là biểu hiện của chân lý đó. Và chân lý mà tôi muốn nói với các bạn ngày hôm nay là: nghĩ điều tốt, làm điều tốt, sống tốt và chỉ chọn tình yêu. Hãy hành động sau khi đã hiểu. Chỉ có hành động mới giúp bạn khám phá ra vô vàn những chân trời mới ẩn phía sau thế giới. Và tôi đảm bảo, các bạn sẽ nhìn thấy thiên đàng dù đang ở đâu đi chăng nữa. Lời cuối cùng, xin chúc tất cả các bạn được hạnh phúc và viên mãn tràn đầy. Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả các bạn đã đọc bài viết này!