[Văn học – Trăng rằm cùng em] Mùa trung thu trong hồi ức

Năm nay là lần thứ hai đón Trung thu bên bố mẹ kể từ khi tôi trưởng thành. Nhắc đến việc này chắc tôi còn phải cảm ơn đại dịch Covid 19. Vì trốn dịch nên năm ngoái tôi tình cờ được ở quê đón Trung thu cùng bố mẹ. Chợt nhận ra không biết từ khi nào, tết Trung thu trở nên khác như vậy. Mọi nhà trong xóm không còn cùng nhau đợi trăng lên, điện lực cũng không nhớ phải tắt điện, đội múa rồng múa lân cũng không biết lưu lạc nơi đâu. Cũng không còn những tiếng nhạc tình tính tang hay hình ảnh cả đoàn trẻ con kéo nhau đi rước đèn. Viết đến đây tôi chợt nhớ đến bài thơ “Ánh trăng” của nhà thơ Nguyễn Duy:

“Từ hồi về thành phố

Quen ánh điện cửa gương

Vầng trăng đi qua ngõ

Như người dưng qua đường”

Lúc học bài thơ này tôi những tưởng chỉ có người thành phố mới có những trải nghiệm này, nhưng không ngờ chẳng bao lâu sau người dân quê cũng có những cảm nhận tương tự. Phải chăng khi ánh điện về đến thôn xóm, khi hiện đại hóa về đến nông thôn, cuộc sống mọi người trở nên sung túc hơn, những giá trị truyền thống sẽ dần phai nhạt đi? Tôi nhớ lắm sự háo hức khi được cầm chiếc đèn lồng trong tay mỗi khi rằm tháng Tám đến, nhớ lắm lúc quây quần bên bạn bè cùng nhau đốt đèn cầy, nhớ lắm những tiếng trống vang rền từ đội lân và cũng nhớ lắm cả nhà cùng chia nhau những miếng bánh pía, bánh in.

Năm nay, khoảng tầm bảy giờ hơn, như mọi khi mẹ tôi lại bảo tôi chuẩn bị bày cỗ cúng trăng. Tôi ra ban công nhìn đông nhìn tây rồi bảo mẹ: “Trăng đã lên đâu mà cúng vậy mẹ!”. Thế là mẹ tôi bảo tôi nhìn sang dãy nhà lầu bên trái, tôi phải nhìn chăm chú khoảng mười phút mới nhận ra bóng trăng lờ mờ, ánh trăng leo lét tỏa ra từ sau dãy nhà. Mẹ tôi bảo giờ đây nhà nào cũng cao bốn năm lầu, nhà xây sau cao hơn nhà xây trước, chờ trăng lên cao cũng không biết đến ngày tháng năm nào. Nghe đến đây tôi cũng không biết nên vui hay buồn. Có lẽ tôi nên cảm thấy vui vì mọi người giờ đây ai cũng nhà cửa khang trang, vui vì nhiều tập tục bị mai một nhưng ít nhất mọi người cũng vẫn không quên bày cỗ cúng trăng.

Cúng xong trăng, ăn xong bánh, uống xong trà, tôi vẫn lưu luyến không ngủ được. Tôi cũng không biết mình đang đợi gì, cứ ngồi chơi điện thoại rồi thỉnh thoảng lại ngắm trời thở dài. Mãi cho đến mười giờ hơn trăng mới lên cao, nhìn ánh trăng vành vạnh treo cao, tôi tự nhủ lòng mỗi năm dù bận đến đâu đều phải cố gắng về đón Tết Trung thu với bố mẹ. Trước đây bố mẹ còn có thể vui Trung thu với cả xóm, nhưng giờ nhà ai nấy vui, chúng tôi không về, bố mẹ sẽ làm sao đây? Trung thu vốn là Tết đoàn viên…

“Trăng cứ tròn vành vạnh
Kể chi người vô tình
Ánh trăng im phăng phắc
Đủ cho ta giật mình”

(Ánh Trăng – Nguyễn Duy)